Vắc xin là một loại thuốc có tác dụng làm tăng cường miễn dịch, chống lại một căn bệnh cụ thể. Các loại vắc xin dùng trong thú y có chứa một lượng nhỏ nhân tố tương đồng với mầm bệnh. Nhân tố này có thể kích thích hệ thống miễn dịch của cơ thể, để nhận diện nó như một vật ngoại lai, cơ thể tiêu diệt kháng nguyên này và đồng thời sẽ hình thành các tế bào nhớ, giúp cơ thể dễ dàng hình thành miễn dịch khi tiếp xúc với kháng nguyên này ở các lần sau.
Các loại vắc xin dùng trong thú y
Vắc xin là một loại thuốc có tác dụng làm tăng cường miễn dịch, chống lại một căn bệnh cụ thể. Các loại vắc xin dùng trong thú y có chứa một lượng nhỏ nhân tố tương đồng với mầm bệnh. Nhân tố này có thể kích thích hệ thống miễn dịch của cơ thể, để nhận diện nó như một vật ngoại lai, cơ thể tiêu diệt kháng nguyên này và đồng thời sẽ hình thành các tế bào nhớ, giúp cơ thể dễ dàng hình thành miễn dịch khi tiếp xúc với kháng nguyên này ở các lần sau.
Nguyên tắc sử dụng vắc xin
Tiêm chủng trên phạm vi rộng, đạt tỷ lệ cao
Tiêm chủng đúng đối tượng
Bắt đầu tiêm chủng đúng lúc, bảo đảm đúng khoảng cách giữa các lần tiêm chủng.
Tiêm chủng đúng liều và đúng đường cấp.
Nắm vững phương pháp phòng và xử lý các phản ứng không mong muốn do tiêm chủng.
Bảo quản vắc xin đúng cách
Điều kiện sử dụng các loại vắc xin dùng trong thú y
Nguyên nhân và việc sử dụng vắc xin tuỳ theo tính chất dịch tễ: dựa vào sức ép bệnh dịch của từng khu vực, mật độ vật nuôi.
Chọn lựa vắc xin: an toàn, hiệu lực, phù hợp với chương trình thanh toán bệnh.
Những lưu ý khi sử dụng vắc xin
Chỉ dùng cho thú chưa mắc bệnh
Vắc xin phòng bệnh nào thì chỉ phòng được loại bệnh đó
Hiệu quả của vắc xin phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe đàn thú
Vắc xin chỉ gây được miễn dịch từ 1-3 tuần sau khi chủng ngừa lần đầu.
Không nên dùng vắc xin cho thú còn quá nhỏ
Tuân thủ khoảng cách giữa các lần chủng ngừa
Một số loại vắc xin có thể dùng kết hợp, nhưng phải tiêm ở các vị trí khác nhau
Bảo quản vắc xin
Thao tác pha.
Các nhân tố ảnh hưởng tới hiệu lực vắc xin
Bản chất và liều lượng vắc xin
Đường tiêm chủng
Chất phụ gia miễn dịch
Tình trạng dinh dưỡng
Kháng thể mẹ truyền.
Phân loại Các loại vắc xin dùng trong thú y
Vắc xin chết: là vắc xin có chứa vi sinh vật đã bị giết chết bởi hóa chất hoặc tia xạ.
Vắc xin nhược độc: là loại vắc xin chứa mầm bệnh đã được làm suy yếu bằng cách nuôi cấy trong những điều kiện không thuận lợi cho sự hình thành độc tố.
Vắc xin tiểu đơn vị: chứa những kháng nguyên thuần khiết, thường là protein.
Vắc xin độc tố: chứa độc tố của mầm bệnh đã được vô hoạt. Đây là loại vắc xin dùng để chống căn bệnh gây ra không phải do bản thân vi sinh vật mà do độc tố của chúng.
Vắc xin liên hợp: một số vi khuẩn có lớp bao ngoài có bản chất polysaccharide, có tính sinh miễn dịch kém, chúng cần được gắn kết với protein để được nhận biết như là một kháng nguyên hoàn chỉnh với hệ thống miễn dịch.
Vắc xin tái tổ hợp: Là loại sử dụng công nghệ tái tổ hợp các gen mã hóa cho các kháng nguyên của các mầm bệnh vào cùng một vi khuẩn không gây bệnh. Vắc xin DNA tạo ra tác nhân gây bệnh là DNA, đưa trực tiếp vào cơ thể.
Vắc xin đơn giá: được tạo ra để sinh miễn dịch chống lại môt kháng nguyên hay một mầm bệnh.
Vắc xin đa giá: được tạo ra để kích thích miễn dịch, chống hai hay nhiều dòng của cùng một mầm bệnh hoặc nhiều mầm bệnh khác nhau.